Widzisz muszki, kropki, pajęczynki? Być może to MĘTY w ciele szklistym! Na najczęstsze pytania odpowiedział dr n. med. Wojciech Adamski

Czym jest ciało szkliste?
Ciało szkliste jest półpłynną, przeźroczystą substancją wypełniającą ok 80% tylnej części oka. Zbudowane jest przede wszystkim z wody (98%), ale także z białek i kolagenu. Z czasem, także u młodych ludzi, w ciele szklistym pojawiają się konglomeraty zbitego kolagenu lub przestrzenie płynowe wewnątrz ciała szklistego, które mogą powodować, że przestaje być ono zupełnie przejrzyste i pojawiają się tzw. męty.

Czym są męty?
Męty to tak naprawdę cienie rzucane na siatkówce przez nieregularności ciała szklistego. Mogą świadczyć o procesie chorobowym dziejącym się w oku takim jak zapalenie błony naczyniowej, otwór czy odwarstwienie siatkówki, dlatego choć najczęściej są zupełnie niegroźne, to pojawienie się mętów wymaga konsultacji okulistycznej.

Przykładowy obraz widziany przez Pacjentów skarżących się na męty w ciele szklistym

Jak przebiega diagnostyka mętów?
W trakcie wizyty lekarz okulista zbierze dokładny wywiad, zapyta o to kiedy męty się pojawiły, czy zmieniają się w czasie, zapyta o wygląd mętów, o to czy są półprzeźroczyste czy ciemne, w której części pola widzenia się lokalizują (centralnie, obwodowo) oraz o to kiedy widoczne są najbardziej i w jakim stopniu wpływają na codzienne życie.
Następnie należy przeprowadzić pełne badanie okulistyczne, pomiar ostrości wzroku, ciśnienia wewnątrzgałkowego i badanie w lampie szczelinowej. Aby uwidocznić męty i zbadać całą siatkówkę wymagane jest badanie po podaniu kropli rozszerzających źrenicę. Czasami, choć nie zawsze okulista będzie chciał wykonać dodatkowe badanie – OCT, USG lub badanie z wykorzystaniem specjalnej soczewki z lusterkami – tzw. trójlustra, które pozwoli na uwidocznienie maksymalnie obwodowej części siatkówki.

Obraz USG z widocznymi mętami

Widzę męty, ale lekarz ich nie dostrzega…?!
Warto wiedzieć, że nie wszystkie męty dostrzegane przez pacjenta będą zauważone przez okulistę – czasem są zbyt drobne lub zbyt przeźroczyste żeby ukazać się w badaniu w lampie szczelinowej. To nie znaczy, że ich nie ma – po prostu są zbyt subtelne, by można było je zobaczyć.

Jak można pozbyć się mętów?
Jeśli lekarzowi uda się zauważyć męty i wykluczy ich związek chorobą oka np. siatkówki czy błony naczyniowej, może rozważyć razem z pacjentem wykonanie zabiegu witreolizy laserem YAG – czyli laserowego usunięcia mętów w ciele szklistym.

Jak przebiega zabieg?
Witreoliza jest bezbolesnym zabiegiem laserowym polegającym na ‘rozbiciu’ mętów laserem. W przygotowaniu do zabiegu należy maksymalnie rozszerzyć źrenicę (konieczne może być kilkukrotne podanie kropli) i po znieczuleniu kroplowym powierzchni oka zakłada się specjalną soczewkę na oko, przez którą następnie przeprowadzana jest procedura witreolizy. Zabieg może trwać do kilkunastu minut, a po jego wykonaniu źrenica może być rozszerzona przez dłuższy czas, dlatego efektów należy spodziewać się dopiero następnego dnia. Czasami nie udaje się ‘rozbić’ wszystkich mętów w trakcie jednej wizyty, ale procedurę można bezpiecznie powtarzać. Do powikłań tego typu zabiegu należy uszkodzenie przez laser siatkówki lub soczewki dlatego unika się wykonywania procedury na mętach leżących zbyt blisko tych struktur w oku.

Na zdjęciu LASER YAG wykorzystywany do usuwania mętów

Kwalifikację i zabiegi witreolizy w naszym ośrodku wykonuje dr Andrzej Dmitriew i dr Wojciech Adamski